طرح احداث سردخانه صنعتی دو منظوره (سال 1402)

طرح توجیهی سردخانه دو منظوره بالای صفر و زیر صفر بهمراه جدول هزینه ساخت سردخانه صنعتی دو مداره در تناژ مختلف را بصورت رایگان در انتهای مقاله دریافت کنید. از مهمترین کاربرد سردخانه صنعتی نگهداری کالاها و محصولاتی است که در نزدیکی حرارت دچار آسیب فیزیکی و شیمیایی می‌شوند و تازگی و کیفیت اولیه خود را از دست می‌دهند که این محصولات می‌تواند شامل محصولات پروتئینی مانند گوشت حیوانی، محصولات غذایی، صنایع دارویی، محصولات کشاورزی و غیره باشد و طبیعی است که سردخانه صنعتی نمی‌تواند محصولات مورد نظر را در شرایط طراحی شده برای مدت زمان مشخص و با کیفیت خاصی نگهداری کند یعنی سردخانه‌های نامبرده برای شرایط استاندارد طراحی نشده و کارایی لازم را ندارد لذا در این طرح توجیهی سردخانه تمام موارد از جمله طراحی و ساخت سردخانه صنعتی استاندارد با استفاده از دانش بالا، و تجهیزات با کیفیت بالا و نظارت کامل لحاظ شده است.

طرح احداث سردخانه

در طرح احداث سردخانه صنعتی، نگهداری مواد فاسد شدنی به ویژه مواد غذایی یکی از رایج‌ترین کاربردهای سردخانه و سیستم‌های تبرید مکانیکی است که به همین دلیل در طرح توجیهی سردخانه باید به ماهیت مواد غذایی توجه ویژه ای شود زیرا موادهای غذایی از ترکیبات شیمیایی ساده یا بسیار پیچیده تشکیل شده اند که اغلب به میکروارگانیسم‌ها یا حشرات آلوده هستند مانند شیر، گوشت، میوه ها، سبزیجات، غلات و غیره که حاوی ترکیبات شیمیایی پیچیده ای هستند که خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوتی دارند.

باکتری‌ها، مخمرها، کپک‌ها، ویروس‌ها و حشرات موجودات زنده‌ای هستند که در غذا یافت می‌شوند که بسیاری از آنها ممکن است برای سلامتی مضر یا حتی از دیدگاه صنعتی مفید باشند به همین دلیل اهمیت احداث سردخانه به حدی است که یکی از معیارهای سنجش رشد فناوری در یک کشور، تعداد واحدهای صنعتی انجماد مواد غذایی و سیستم‌های حمل و نقل مجهز به سردخانه است.

مهمترین قسمت‌های یخچال کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و شیر انبساط آن است و بدنه آن نیز به دلیل محافظت در برابر سرما و کاهش مصرف انرژی بسیار مهم است از این رو در سردخانه‌های صنعتی و تجاری معمولا برای نگهداری مواد از عایق استفاده می‌شود که به آن ساندویچ پانل سردخانه می‌گویند لذا انبارهای یخچالی در طرح توجیهی سردخانه به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

• یخچال خانگی یا همان یخچال‌هایی که در همه خانه‌ها وجود دارد
• یخچال‌های سوپرمارکت که در آن انواع بستنی، گوشت و مرغ به فروش می‌رسد
• سردخانه‌های تجاری حمل مواد غذایی به سوپرمارکت‌ها، رستوران‌ها، هتل‌ها و غیره
• سردخانه‌های صنعتی مورد استفاده در کارخانه‌های بزرگ صنعتی

انواع سردخانه صنعتی

مبنای طبقه بندی انواع سردخانه صنعتی محدوده دمایی است که به طور کلی در طرح توجیهی سردخانه سردخانه‌های صنعتی به سه دسته سردخانه‌های صنعتی بالای صفر،زیر صفر و دو مداره تقسیم می‌شوند که در زیر به بررسی جزئیات آنها می‌پردازیم:

سردخانه بالای صفر

در تعریف سردخانه بالای صفر اینگونه باید گفت که نگهداری برخی از محصولات غذایی و دارویی در دمای زیر صفر می‌تواند به بافت شیمیایی و فیزیکی و کیفیت محصول آسیب برساند و همچنین گاهی اوقات در صنایع تولیدی، ممکن است نیاز به یک اتاق برای خنک شدن تا دمای خاصی باشد که در این نوع شرایط کارفرمایان به سراغ انبارهای سردخانه ای با دمای بالا می‌روند که محدوده دمایی این سردخانه‌ها معمولا بین مثبت یک تا پانزده درجه سانتیگراد در نوسان است و اینکه انتخاب محدوده دما به کارایی سردخانه و هدف اصلی ایجاد آن بستگی دارد که مهمترین کاربرد سردخانه با دمای بالا زمانی است تا بتوانید محصولی را برای مدت کوتاهی نگهداری کنید.

البته این بیشتر مربوط به نگهداری از محصولات کشاورزی و انواع میوه و سبزیجات است که در چنین مواقعی بهتر است دمای محصول به نقطه انجماد نرسد تا طراوت اولیه محصول حفظ شود و در حداکثر حالت ممکن، این مدت نباید بیش از پانزده روز باشد اما در طرح توجیهی سردخانه‌ کوتاه مدت، با توجه به اینکه محصولات به طور مداوم در گردش هستند و با محصولات جدید جایگزین می‌شوند، نیازی به ظرفیت نگهداری زیادی ندارند و البته می‌‌توان سردخانه‌هایی با دمای بالا نیز به منظور نگهداری طولانی مدت برخی از محصولات که در این سردخانه‌ها معمولا پروتکل خاصی برقرار می‌شود و محصولات تحت شرایط خاصی در سردخانه نگهداری می‌شوند از جمله لبنیات، محصولات پروتئینی، فرآورده‌های دارویی، گل‌ها، گیاهان و غیره که برای نگهداری آنها از سردخانه‌های با دمای بالا استفاده می‌شود.

سردخانه زیر صفر

در واقع سردخانه‌ زیر صفر مستقیما در مقابل سردخانه‌‌های بالای صفر قرار می‌گیرند و در این سردخانه‌ها معمولا هدف اصلی منجمد کردن مواد غذایی، محصولات کشاورزی و غیره است که البته گاهی اوقات میتوان از یخچال‌های فوق سرد در طراحی فرآیندهای صنعتی نیز استفاده کرد چون دمای سردخانه‌های زیر صفر می‌تواند بین منفی چهل و پنج تا منفی چهل و پنج درجه باشد و با وجود اینکه میانگین محدوده دمایی این سردخانه‌ها بین منفی 12 تا 23 درجه سانتیگراد است اما از دماهای پایین‌تر برای مقاصد خاص استفاده می‌شود و هدف اصلی از احداث سردخانه زیر صفر در طرح توجیهی سردخانه نگهداری طولانی مدت از مواد است به جز برخی از محصولاتی که به گرما حساس هستند.

از جمله مواد غذایی نگهداری شده در این سردخانه‌ها میتوان به انواع گوشت حیوانات و سبزیجات منجمد اشاره کرد اما نباید اتاق‌های سرد ساب زیرو را با تونل‌های انجماد اشتباه گرفت زیرا در این سردخانه‌ها دما در یک محدوده ثابت می‌ماند چون کمپرسور اتاق سرد مهمترین بخش افزایش ظرفیت تبرید در ایجاد سردخانه‌های زیر صفر است و کمپرسورهای چند مرحله ای معمولا در سردخانه‌های زیر صفر استفاده می‌شوند لذا در این کمپرسورها مایع خنک کننده در چند مرحله فشرده می‌شود که در نتیجه دمای مایع خنک کننده هنگام خروج از کمپرسور زیاد بالا نمی‌رود.

این امر بر عملکرد خنک کننده کمپرسور تاثیر مثبت دارد و نکته دیگر در طرح توجیهی سردخانه قدرت عملکرد کمپرسورهای زیر صفر است که نسبت به کمپرسورهای بالای صفر کمتر خواهد بود که به طور کلی سرعت گردش سیال در سردخانه‌های زیر صفر سریعتر است اما قدرت موتور کمپرسور کمتر خواهد بود و استفاده از کمپرسور بالای صفر (کمپرسور با توان بیشتر) در سردخانه‌های زیر صفر گرمای اضافی تولید می‌کند و اگر راهی برای از بین بردن این گرما وجود نداشته باشد باعث گرم شدن موتور کمپرسور می‌شود که تاثیر مخربی بر عملکرد خنک کننده می‌گذارد لذا کمپرسورهای سردخانه ساب زیرو معمولا دارای قدرت کمتر و مقاومت فشاری کمتری هستند.

دلیل تفاوت این است که در حین مکش بارگذاری کمتری در محفظه سیلندر و در نتیجه فشار کمتری در هنگام تراکم مورد نیاز خواهد داشت و تفاوت دیگری که کمپرسورهای زیر صفر با کمپرسورهای بالای صفر دارند قطر دریچه مکش و تخلیه است که شیر مکش قطر بیشتر و قطر شیر تخلیه کوچکتر است که دلیل این طراحی افزایش میزان جابجایی گاز در طول سیکل تبرید تراکمی است که گاهی به جای کمپرسورهای تک مرحله ای از کمپرسورهای چند مرحله ای برای راه اندازی سردخانه‌های زیر صفر استفاده می‌شود و این باعث کاهش گرمای تولید شده در طول فرآیند می‌شود.

سردخانه دو منظوره

کاربرد سردخانه دو منظوره بدین شکل است که در برخی موارد ممکن است نیاز به ایجاد سردخانه‌ صنعتی زیر صفر و بالای صفر باشد که در این موارد بهترین راه حل استفاده از یخچال‌ صنعتی دو منظوره خواهد بود زیرا در این سردخانه‌ها بسته به نیاز خود می‌توانید درایور سردخانه را ریست کرده و برای سردخانه زیر صفر یا بالای صفر از آن استفاده کنید و تنها چیزی که در مورد سردخانه دو مداره در طرح توجیهی سردخانه وجود دارد این است که هر بار که سردخانه ریست می‌شود لازم است سردخانه را کاملا خالی کرده و دیوارهای آن را ضدعفونی کنید زیرا برخی از محصولات قدیمی ممکن است در سردخانه باقی بمانند و در نهایت پوسیده شوند که در این صورت بوی نامطبوعی ایجاد می‌کند.

اگرچه گفته میشود برای نگهداری محصولات با دمای نگهداری متغیر بهتر است از تجهیزات سردخانه مجزا استفاده شود اما احداث سردخانه مجزا هزینه بیشتری را به همراه خواهد داشت و به همین دلیل است که امروزه استفاده از یخچال‌های صنعتی دو مداره بسیار رایج شده است و اینکه این نوع یخچال‌ها با توجه به ابعادشان به سه دسته اصلی یخچال‌های صنعتی، یخچال‌های اتاقی و یخچال‌های تحویلی تقسیم می‌شوند، همچنین بسته به نوع گاز مصرفی و دمای کار با آمونیاک و فریون بصورت بالای صفر و زیر صفر طراحی می‌شوند که تمام این موارد طرح توجیهی سردخانه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

یخچال‌های آمونیاکی همان یخچال‌های بزرگ صنعتی هستند که چون استفاده از مبردهای آمونیاکی در سردخانه‌ها مقرون به صرفه نیست در احداث یخچال‌های کوچک از مبردهای فریونی استفاده می‌شود.

کاربرد سردخانه دو منظوره

جهت کاربرد سردخانه دو منظوره می‌توانید موارد زیر را مطالعه نمایید:

• سردخانه گوشت
• سردخانه بستنی
• سردخانه میوه و سبزیجات
• سردخانه لبنیات
• سردخانه دارو
• سردخانه مواد غذایی خشک و غیره

از جهت دیگر سردخانه‌ها به دو نوع ثابت و سیار تقسیم می‌شوند که در طرح توجیهی سردخانه به شرح زیر تعریف می‌شوند:

سردخانه متحرک صنعتی

درباره سردخانه متحرک صنعتی اینطور میتوان گفت که علاوه بر تمامی وسایل خنک کننده ذکر شده در طرح توجیهی سردخانه تعدادی دستگاه خنک کننده نگهداری محصولات متفاوت با کاربردهای خاص ساخته می‌شود که بمنظور حمل و نقل گوشت، مرغ، شیر، بستنی و جعبه گل استفاده می‌شود مانند سردخانه‌های بیمارستان که این سردخانه‌ها بر روی وسایل نقلیه ای مانند کامیون، تریلر، وانت و غیره نصب می‌شوند و برای حمل و نقل و انتقال مواد از مکانی به مکان دیگر یا از محل تولید به محل مصرف استفاده می‌شوند که سیستم عامل آن کمی با سردخانه‌های ثابت متفاوت است.

سردخانه ثابت صنعتی

بطور کلی سردخانه‌ ثابت صنعتی مجموعه ای از ساختمان‌ها و تاسیساتی است که می‌تواند به صورت مصنوعی شرایط ویژه ای را برای نگهداری محصول مورد نظر از نظر رطوبت نسبی و دما فراهم کند که در صورت لزوم دارای شرایط مشخص دیگری بوده و قابل حمل و نقل نباشد که این سردخانه‌ها در طرح توجیهی سردخانه به پنج دسته کلی تقسیم می‌‌شوند:

1) سردخانه تولیدی: سردخانه‌های مواد غذایی و محصولات کشاورزی ساخته شده برای کالاها یا محصولات خاص مانند سردخانه سیب، سردخانه گوشت، سردخانه محصولات کشاورزی و غیره که مدت زمان نگهداری کالا در این انبارهای سردخانه می‌تواند از دو تا نه ماه طول بکشد و ظرفیت آنها بر اساس معیارهای اقتصادی اندازه گیری و تعیین می‌شود.

2) سردخانه ذخیره ای: این سردخانه‌ها در نزدیکی محل مصرف یا تولید ساخته می‌شوند و تنوع محصولات در آنها معمولا چندان زیاد نیست لذا محصول سفارش داده شده را میتوان در چنین سردخانه نزدیک به حداکثر زمان نگهداری مشخص شده در جدول استاندارد نگهداری کرد که تعداد سالانه ورود و خروج کالا در این سردخانه کم است.

3) سردخانه توزیعی: این سردخانه‌ها در تدوین طرح توجیهی سردخانه در داخل یا نزدیک مراکز مصرف ساخته می‌شوند و برای توزیع کالاهای ذخیره شده بین عمده فروشان و رفع نیاز بازار استفاده می‌شوند، بنابراین دفعات ورود و خروج و همچنین تنوع کالا زیاد است.

4) سردخانه ترانزیتی: محصولات غذایی به کالاهایی اطلاق می‌شود که برای خروج نمی‌توانند به مدت طولانی در گمرک باقی بمانند زیرا فاسد شدنی هستند و به دلیل تاخیر در حمل کالا به مقصد، کالا آسیب می‌بیند که به همین دلیل برای جلوگیری از ضرر و زیان، سردخانه‌هایی به نام سردخانه‌های ترانزیت در مبادی گمرکی و مکان‌هایی که با حمل و نقل تغییر می‌کند راه اندازی می‌شود تا در صورت تاخیر در حمل محصول در مکانی امن نگهداری شود لذا ورود و خروج کالا در این سردخانه‌ها معمولا به مقدار زیاد انجام می‌شود و مدت نگهداری کالا کوتاه است.

5) سردخانه اختصاصی: با توجه به طرح توجیهی سردخانه این سردخانه‌ها معمولا در نزدیکی هتل‌ها، رستوران‌ها، سوپرمارکت‌ها، بیمارستان‌ها و سایر مراکز کم مصرف ساخته می‌شوند و ظرفیت این نوع سردخانه معمولا حدود 25 تن است که ساختمان، تاسیسات و شرایط نگهداری خاص در این نوع سردخانه مشمول مقررات استاندارد نمی‌‌باشد اما ملزم به رعایت ضوابط خاص مراجع قانونی کشور در خصوص بهداشت و نگهداری مواد غذایی می‌باشد.

اصول نگهداری مواد غذایی

در راستای اصول نگهداری مواد غذایی می‌توانید هر عملی که باعث طولانی شدن نگهداری غذا شود را به مراتب با رعایت اصول انجام دهید بنابراین روش‌های مختلف نگهداری می‌تواند یک فرآیند گرمایشی ساده مانند پاستوریزه کردن شیر یا یک سری فرآیندهای پیچیده و کنترل ‌شده مانند تبدیل گندم به نان یا خشک کردن تصعید باشد لذا اصول غذا و نگهداری آن در تمامی روش‌های ذکر شده در طرح توجیهی سردخانه بر سه زیر اصل استوار است:

• کشتن میکروب‌ها یا جلوگیری از فعالیت آنها
• از بین بردن عوامل فعال در واکنش‌های شیمیایی مانند آنزیم‌ها و اکسیژن یا جلوگیری از تشکیل ترکیبات شیمیایی
• بسته بندی برای جلوگیری از آلودگی مجدد مواد غذایی به میکروب‌ها و عوامل فعال در واکنش‌های شیمیایی

احداث سردخانه دو مداره

اهمیت احداث سردخانه دو مداره بسیار مورد توجه متقاضیان تدوین طرح توجیهی سردخانه قرار گرفته است زیرا نگهداری مواد غذایی برای انسان‌ها بیش از گذشته اهمیت دارد و ساکنان شهری امروزی به مقادیر قابل توجهی از غذا نیاز دارند که بیشتر آن باید در مناطقی دور از محل مصرف تولید شود و اینکه غذای تولید شده از زمان حمل و نقل تا زمان مصرف در شرایط خاص در سردخانه نگهداری شود که نگهداری محصولات غذایی ممکن است در برخی موارد ساعت‌ها، روزها، هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها طول بکشد لذا حفظ مواد غذایی یکی از مسائل اصلی است که تقریبا از آغاز زندگی بشر در دنیا، یافتن راه‌هایی برای حفظ و تهیه غذا در فصل‌هایی که محصولات غذایی کمیاب بود مورد بحث بوده است.

نسل بشر روش‌هایی مانند خشک کردن، دود کردن، ترشی کردن و نمک پاشی را برای حفظ مواد غذایی قبل از اینکه از فساد مواد غذایی مطلع شود کشف کرد و امروزه از این روش‌های مدرن نگهداری مواد غذایی استفاده می‌شود که به عنوان مثال، سالانه میلیون‌ها تن میوه خشک، شیر، تخم مرغ، ماهی، گوشت، سیب زمینی و غیره همراه با مقادیر زیادی از محصولات دودی، ترشی و شور مانند گوشت در جهان مصرف می‌شود که روش‌های قدیمی نگهداری برخی از انواع غذاها کاملا مناسب بوده اما اغلب محصولات خوشمزه ای تولید می‌کنند که با روش‌های دیگر به دست نمی‌آیند.

طرح توجیهی سردخانه

در ادامه طرح توجیهی سردخانه روش‌های فوق ایرادات قابل توجهی ندارند که استفاده از آنها را محدود کند اما به دلیل تغییراتی که در ظاهر و طعم محصولات ایجاد می‌کنند نمیتوان از آنها برای نگهداری همه غذاها استفاده کرد و علاوه بر این، حفظ کیفیت مواد غذایی ذخیره شده با این روش‌ها محدود است که اگر بخواهیم محصولی را برای مدت طولانی نگهداری کنیم باید از روش‌های دیگری استفاده کرد و در ابتدای پیدایش تبرید مکانیکی، دستگاه‌های موجود حجیم و گران قیمت، کارایی چندانی نداشتند و باید شخصی از آنها نگهداری می‌کرد، به همین دلیل تبرید مکانیکی به چند کاربرد بزرگ مانند واحدهای تولیدی، بسته‌ بندی و غیره محدود شده است اما این صنعت در عرض چند دهه به سرعت رشد کرده و به همین شکل برقرار است.

این رشد سریع نتیجه چندین عامل بود و با پیشرفت روش‌های ساخت دقیق، استفاده از تجهیزات کوچکتر با راندمان بالاتر امکان پذیر شده است که این امر در کنار ارائه روش‌های ایمن و اختراع موتورهای الکتریکی با توان کمتر، امکان احداث واحدهای برودتی کوچک را فراهم کرد، به عنوان با اشاره به طرح توجیهی سردخانه مثال امروزه بدون استفاده از صنعت تبرید، تهیه و نگهداری مواد پروتئینی با توجه به افزایش جمعیت امکان پذیر نخواهد بود، همچنین در اکثر ساختمان‌های بزرگ مانند مجتمع‌های مسکونی، تجاری و صنعتی در صورت عدم استفاده از تهویه مطبوع و برودت مکانیکی، این ساختمان‌ها به دلیل گرمای محیط در تابستان غیر قابل تحمل خواهند بود.

⇇ دانلود طرح توجیهی رایگان احداث سردخانه (1402)